سوالات امتحان نهایی علوم تجربی سال سوم راهنمایی مورخ 1391/3/1

سوالات تکمیلی

1. مدل اتمی کیک کشمشی که الکترون ها در خمیری از بار مثبت پراکنده شده اند را ، ................................ ارائه کرد .

2. آب نمک که جریان برق را از خود عبور می دهد ، نوعی ........................... محسوب می شود .

3. بزرگترین زردپی بدن................................ نام دارد .

3. هورمون ........................... از لوزالمعده ترشح می شود و باعث کاهش قند خون می شود .

سوالات چهار گزینه ای

5. کدام دانشمند استفاده یا استفاده نکردن از اندام ها را عامل بروز تغییر گونه های جانداران دانست ؟

الف ) لامارک                ب) داروین               ج ) ویسمن                     د) دووریس

6 . نوع لقاح کدام جانور با بقیه متفاوت است ؟

الف ) قورباغه               ب) موش                ج ) لاک پشت                   د ) کبوتر

7. کدام سیاره قمر ندارد ؟

الف ) مشتری               ب) اورانوس            ج ) زهره                             د ) زحل

8 . مزیت مکانیکی کدام ماشین از بقیه کمتر است ؟

9. در هر یک از جملات زیر یک غلط علمی وجود دارد ، آن را پیدا کرده و صحیح آن را بنویسید .

الف ) هورمون بیضه ها استروژن نام دارد که باعث بم شدن صدا و رویش موی بدن می شود .

ب ) بیشتر محل هایی که ورقه ها از هم دور می شود ، در قاره ها قراردارند.

10. ایزوتوپ های اکسیژن   ^۱۶_۸O و ^۱۷_۸O  و ^۱۸_۸O   نشان داده می شود . کدام یک سنگین تر است . چرا ؟

11. فرمول شیمیایی اسید سولفوریک H₂SO₄ است .

الف ) در این ترکیب چند عنصر وجود دارد ؟

ب ) تعداد اتم های اکسیژن در این ترکیب چند عدد است ؟

12. در مورد بازها به پرسش های زیر پاسخ دهید .

الف ) یک باز مثال بزنید .

ب ) شناساگر ویژه بازها چیست ؟

13. دو مورد از عواملی که سبب تغییر در ساختمان مولکول DNA می شود ، را نام ببرید .

14. هر یک از مفاهیم زیر را تعریف کنید .

الف ) آذرخش :

ب ) اعمال انعکاسی :

ج ) تولید مثل غیر جنسی :

د ) باران اسیدی :

15. به سوالات زیر پاسخ کوتاه بدهید .

الف ) معروف ترین صورت فلکی چه نام دارد ؟

ب ) منشا گرمای خورشید چیست ؟

ج ) اجرامی از جنس یخ و غبار که شبیه گلوله برفی گل آلود هستند ؟

16. ماشینی وزنه 1000 نیوتونی را در مدت 50 ثانیه تا ارتفاع 5 متر بالا می برد . توان این ماشین چند وات است ؟ (بافرمول و راه حل )

17. به ماشینی 8000 ژول انرژی داده شده است . اگر کارمفید این ماشین 6000 ژول باشد ، بازده ماشین را حساب کنید . ( با فرمول و راه حل )

18. جاروی دسته بلند از چه طریقی به ما کمک می کند ؟

19. مایعات فشار را به خوبی و به طور یکسان در همه جهات منتقل می کنند . دو مورد از کاربردهای انتقال فشار در مایعات را نام ببرید .

20. جعبه ای که روی زمین قرار دارد ، از وضعیت A به وضعیت B تغییر می دهیم . مقدار فشاری که بر روی سطح زمین در وضعیت B وارد می کند ، نسبت به حالت A کمتر می شود یا بیشتر ؟ چرا ؟

21. یک میله پلاستیکی باردار را مانند شکل به کلاهک الکتروسکوپ بدون بار نزدیک می کنیم . نوع بار ورقه های الکتروسکوپ را مشخص کنید .

22. با توجه به شکل به سوالات پاسخ دهید :

الف ) اگر ولت سنج عدد 12 را نشان دهد و مقاومت آن 24 اُهم باشد ، شدت جریان عبوری از مدار چند آمپر است؟

ب ) آمپر سنج به چه صورت در مدار قرار گرفته است ؟

23. جدول زیر را کامل کنید :

24. سه نوع مفصل بدن را فقط نام ببرید .

25. جانداران بچه زا چه مزیت هایی نسبت به جانوران تخم گذار دارند ؟ ( دو مورد )

26. زنجیره غذایی را با استفاده از (انسان و گیاه سبز ) کامل کنید .

27. یک جاندار پس از مرگ باید دور از چه عواملی قرار گیرد تا همه یا قسمتی از جسد آن باقی بماند ؟ (دو مورد )

پاسخ سوالات

 قسمت های مشکی پاسخ سوالات مطرح شده در بالا می باشند .

 توضیحات آبی رنگی که در زیر پاسخ سوالات آمده است توضیح بیشتر و

 مفصل تر پاسخ ها است که به شما عزیزان کمک بیشتری در پاسخگویی

 به سوالات مشابه می کند .

1. تامسون

مدل تامسون : اتم ها که کروی هستند دارای ذره هایی با بار منفی به نام الکترون هستند که در خمیری ازذرات با  بار مثبت به پخش شده اند.( مدل کیک کشمشی )

مدل رادرفورد : اتم یک هسته بسیار کوچک دارد  که بیشتر جرم اتم در آن قرار دارد. هسته اتم دارای بار الکتریکی مثبت است . هسته اتم به وسیله الکترون ها احاطه شده است.حجم هسته در مقایسه با حجم اتم بسیار کوچک است.

مدل بور : در این مدل اتم ها مانند منظومه  شمسی هستند که هسته در مرکز و الکترون ها روی مدارهایی به دور هسته پیوسته در حال گردش می باشند.

2. الکترولیت

به ماده ای که محلول آن در آب جریان برق را عبور می دهد الکترولیت می گویند.مثل : سرکه ، آب لیمو و جوش شیرین و به ماده ای که محلول آن در آب جریان برق را عبور ندهد غیر الکترولیت می گویند.مثل : شکر و الکل

3. آشیل

زردپی نوار محکمی سفید رنگی است که ماهیچه را به استخوان متصل می کند . بزرگترین زرد پی بدن زرد پی آشیل است که ماهیچه ی پشت ساق پا را به کف پا متصل می کند.

4. انسولین

انسولین که از لوزالمعده ترشح می شود باعث کاهش قند خون و ورود آن به سلول می گردد اما بقیه ی هورمون ها که یکی از آن ها از خود لوزالمعده ترشح می شود(گلوکاگون) باعث افزایش قند خون می گردد.

5. لامارک

نظریه لامارک : او استفاده يا استفاده نكردن اندام ها را عامل بروز تغيير مي دانست ، عقيده داشت كه وقتي اندامي زياد به كار برده شود، قوي خواهد شد و برعكس اندامي كه كار نكند، رشد چنداني نخواهد داشت . به عقيده لامارك صفاتي كه به اين ترتيب كسب مي شوند. قابل به ارث رسيدن نيز خواهند بود . ویسمن با انجام آزمایش هایی نظریه لامارک را رد کرد و بیان نمود که صفات اکتسابی ، ارثی نمی شوند.

نظریه داروین : نظریه ی انتخاب طبیعی ، انتخاب طبيعي به اين معناست كه طبيعت در هر محيط افراد سازگارتر را انتخاب مي كند و آن هايي را كه براي زيستن در آن محيط مناسب نيستند، از ميان مي برد.

نظریه دووریس : نظریه جهش ، دووريس معقتد بود، صفاتي بطور ناگهاني در يك فرد ظاهر مي شوند و اين صفات قابل انتقال به نسل هاي بعدي نيز هستند. جانداراني را كه در آن ها صفات جديد بوجود مي آيد در اصطلاح جهش يافته مي نامند.

6 . قورباغه

از نظر شرايط مكاني لقاح ممكن است در بيرون بدن جاندار صورت بگيرد (مانند بسياري از بي مهرگان، ماهي ها و دوزيستان) يا آن كه در داخل بدن باشد (مانند خزندگان، پرندگان، پستانداران و بسياري از گياهان) در حالت اول آن را لقاح خارجي و در صورت دوم آن را لقاح داخلي مي گويند.

مقایسه لقاح خارجی و داخلی : تعداد گامت ها : ( لقاح داخلی : کم ، لقاح خارجی : زیاد) ـ اندوخته غذایی گامت    ماده : ( لقاح داخلی : کم ، لقاح خارجی : زیاد) ـ محل ترکیب گامت ها : ( لقاح داخلی : بدن فرد ماده ، لقاح خارجی :محیط اطراف مثلا آب) شانس لقاح : ( لقاح داخلی : زیاد ، لقاح خارجی : کم) ـ محل رشد تخم : ( لقاح داخلی : محیط اطراف یا بدن فرد ماده ، لقاح خارجی : محیط اطراف مثلاآب)

7. زهره

یکی از اجزاي منظومه شمسي قمرها هستند كه بدور سيارات مي چرخند. به جز عطارد و زهره، بقيه سيارات منظومه شمسي حداقل يك قمر دارند. كره ي ماه قمر كروي زمين است. مواد سازنده اين قمر مانند مواد سازنده زمين و سيارك هاست.

8 . گزینه دال

نسبت نیرویی که ماشین به جسم وارد می کند ( نیروی مقاوم) به نیرویی که به ماشین وارد می شود (نیروی محرک ) مزیت مکانیکی می گویند و آن را با A  نمایش می دهند.                                       

 بازوی مقاوم (L_R) /  بازوی محرک (L_E)= مزیت مکانیکی       یا           

نیروی محرک(E) / نیروی مقاوم(R ) = مزیت مکانیکی

گزینه دال تنها گزینه ای است که در آن بازوی مقاوم ( L_R ) بزرگتر از بازوی محرک ( L_E ) و طبق فرمول مزیت

(A=L_E/L_R) مزیت مکانیکی کمتر از یک خواهد بود .

اعداد محاسبه شده برای مزیت مکانیکی مشخص می کند که : 1. اگر مزیت مکانیکی بیشتر از یک باشد (1< A ) یعنی با توجه به فرمول مزیت مکانیکی ، بازوی محرک بزرگتر از بازوی مقاوم باشد و یا نیروی مقاوم بزرگتر از نیروی محرک باشد در این صورت ماشین دارای افزایش نیرو است. 2. اگر مزیت مکانیکی کمتر از یک باشد (1> A ) یعنی با توجه به فرمول مزیت مکانیکی ، بازوی مقاوم بزرگتر از بازوی محرک باشد و یا نیروی محرک بزرگتر از نیروی مقاوم باشد در این صورت ماشین دارای افزایش سرعت و مسافت نیرو است. 3. اگر مزیت مکانیکی برابربا یک باشد (1= A )  در این صورت ماشین نه افزایش نیرو خواه داشت ونه افزایش سرعت و مسافت نیرو.

مزیت مکانیکی یکا ندارد .

9. الف ) هورمون بیضه ها استروژن نام دارد که باعث بم شدن صدا و رویش موی بدن می شود .

کلمه صحیح : تستسترون

هورمون بيضه ها تستوسترون نام دارد كه باعث افزايش رشد ماهيچه ها و استخوان ها مي گردد. به همين دليل بلوغ جنسي همراه با افزايش قد و وزن و قدرت عمومي بدن صورت مي گيرد. بم شدن صدا، رويش موي بدن صورت از جمله صفات ثانويه جنسي در پسرها است.

 ب ) بیشتر محل هایی که ورقه ها از هم دور می شود ، در قاره ها قراردارند.

کلمه صحیح : اقیانوس ها

بيش تر محل ورقه هاي دور شونده در ميان اقيانوس ها قرار دارند. در اين مناطق مواد مذاب از بين دو ورقه خارج شده و بين دو ورقه سخت مي شود و پوسته جديد حاصل مي گردد. به همین دلیل هر ساله چند سانتیمتر مکعب به وسعت اقیانوس ها افزوده می شود.

10 . ایزوتوپ ^۱۸_۸O  سنگین تر است . چون تعداد نوترون بیشتری دارد و عدد جرمی آن از بقیه بیشتر است .

به تعداد پروتون های یک اتم ، عدد اتمی می گویند و به مجموع تعداد پروتون ها ونوترون های موجود در هسته ی یک اتم عدد جرمی گفته می شود.

به اتم هایی که عدد اتمی یکسانی دارند ولی عدد جرمی متفاوتی دارند ویا به عبارت دیگر دارای پروتون های برابر و نوترون های نابرابر هستند ایزوتوپ می گویند. ايزوتوپ ها تنها در تعداد نوترون ها با يكديگر تفاوت دارند و اين سبب مي شود كه جرم ايزوتوپ ها با هم متفاوت باشد. ايزوتوپ ها يك عنصر خواص شيميايي یکسانی دارند اما به علت تفاوت اندكي كه در جرم آنها وجود دارد، در برخي از خواص فيزيكي وابسته به جرم مانند چگالي، ‌تفاوت هاي ناچيزي با يكديگر دارند.

11. الف ) سه عنصر

هیدروژن ( H ) ، گوگرد ( S ) و اکسیژن ( O )

ب ) چهار عدد

در این ترکیب 2 اتم هیدروژن ، یک اتم گوگرد و چهار اتم اکسیژن موجود است .

12. الف ) جوش شیرین

بازها ترکیب شیمیایی تلخ مزه ای است که با آغشته شدن پوست با آنها حالتی صابونی به وجود می آید و حل شدن آن در آب رسانایی الکتریکی را افزایش می دهد.مانند:مایع ظرف شویی ، شامپو ، مایع سفید کننده ، جوش شیرین و آمونیاک

ب ) فنول فتالئین

با توجه به این که فنول فتالئین تنها در محیط های بازی تغییر رنگ می دهد ، به آن شناساگر اختصاصی بازها می گویند .

13. مواد رادیو اکتیو ، مواد دارویی و مواد شیمیایی

صفات ارثي از طريق كروموزوم ها داخل هسته به ارث مي رسند. مشاهده ي دقيق كروموزم ها هم نشان داده است كه ماده ي اصلي زنده ي آن ها، مولكول هاي DNA است كه در سلول هاي همه ي جانداران وجود دارد و امروزه آن ها را عوامل به وجود آورنده صفات مختلف در همه ي جانداران مي شناسيم. پس اگر قرار باشد تغيير در صفات جانداران پديد آيد. اين تغيير (جهش) بايد در ساختمان DNA اثر بگذارد.

14. الف ) آذرخش : به تخلیه الکتریکی بین یک ابر باردار و زمین آذرخش یا صاعقه می گویند.

ب ) اعمال انعکاسی : کارهایی که به صورت غیر ارادی ، بسیار سریع ، بدون تفکر و اغلب برای حفاظت از خود انجام می گیرد را انعکاس می گویند .

اعمالی مانند عقب کشیدن دست از جسم داغ و تیز ، ترشح بزاق با مشاهده غذا ، پلک زدن چشم ، ریزش اشک در مقابل گرد و غباروارد شده به چشم مثال هایی از اعمال انعکاسی هستند .

ج ) تولید مثل غیر جنسی : روشي كه در آن وجود يك فرد براي به وجود آمدن جانداران جديد كافي است.

تولید مثل جنسی روشي كه در آن بوجود آمدن جانداران جديد وابسته به وجود «دو جنس» مختلف است كه معمولاً از آن ها به عنوان نر و ماده نام مي برند.

د ) باران اسیدی : باران اسيدي باراني است كه گازهاي اسيدي در آن حل شده اند.

باران هنگامی اسیدی است که میزان  PH آب آن کمتر از 5/6 باشد .

15. الف ) دب اکبر

قدما ستارگان نزدیک به هم را در گروههاي به خصوصي قرار مي دادند و آن ها را به شكل معين تصور مي كردند كه به آن ها صورت فلكي مي گفتند. امروزه حدود 88 صورت فلكي شناخته شده است. مثل دب اکبر ، دب اصغر، دجاجه و شکارچی که معروفترین ان ها دب اکبر است.

ب ) واكنش هاي هسته اي

در اين واكنش ها هيدروژن به هليوم تبديل مي شود و گرماي فراواني را حاصل مي آورد.

ج ) دنباله دارها

اين اجرام از جنس غبار و يخ و مقداری گاز های منجمد هستند. تا حدودي به گلوله برف گل آلود شباهت دارند . وقتي دنباله دارها به خورشيد نزديك مي شوند يخ آن به بخار تبديل شده و دم درازي به طول هزاران كيلومترتشکیل می دهند که همیشه مخالف جهت خورشيد قرار می گیرد. یکی از معروفترین دنباله دار ها ، دنباله دار هالی است.

16.

17.

18. افزایش سرعت و مسافت اثر نیرو ـ انتقال نیرو

روش های کمک ماشین : روش اول : انتقال نیرو : تمامی ماشین ها با انتقال نیرو به ما کمک می کنند ؛ یعنی نیرو را از محل وارد آمدن به محل انجام کار منتقل می کنند. روش دوم : تغییر جهت نیرو : ماشین ها گاهی باعث تغییر محل وارد شدن نیرو به جسم و گاهی نیز باعث تغییر جهت نیرو می شوند. قرقره ی بالای پرچم , دوچرخه , قیچی همه از راه تغییر جهت نیرو به ما کمک می کنند. روش سوم : افزایش نیرو : در برخی ماشین ها می توان با نیرویی کمتر برای غلبه بر کاری بیشتر استفاده کرد ؛ مثلاً جک که با نیرویی کم سبب بلند شدن اتومبیل می شود و انبردست و قیچی به همین ترتیب عمل می کنند.این گونه ماشین ها سبب صرفه جویی در نیرو می شوند. روش چهارم : افزایش سرعت و مسافت نیرو : بعضی از ماشین ها سبب می شوند نیرو با سرعت بیشتری در مسافت بیشتری عمل کند .مانند جاروی فراشی این گونه ماشین ها موجب صرفه جویی در زمان می شوند.

19. جک های روغنی ـ ترمز اتومبیل

مایعات فشار را به خوبی و به طور یکسان در تمام جهات منتقل می کنند. از این خاصیت در مواردی مثل ترمز اتومبیل و جک های روغنی استفاده می شود. وقتی راننده پدال ترمز را فشار می دهد ، این فشار توسط روغن ترمز(مایع) به کفشک های ترمز منتقل می شود و آن را به کاسه چرخ می چسباند.به این ترتیب به کفشک های ترمز، نیرو منتقل می شود.

20 . مقدار فشاری که در وضعیت A نسبت به وضعیت A وارد می کند کمتر می شود ، زیرا با افزایش مساحت سطح فشار کاهش می یابد .

عوامل موثر بر فشار : 1. مقدار نیرو : فشار با نيروي وارده بر سطح رابطه مستقيم دارد يعني هر چه نيرو بيش تر باشد فشار بيش تر است. 2. مساحت سطح : مقدار فشار با مساحت سطح رابطه عكس دارد يعني هر چه سطح بزرگتر باشد، مقدار فشار كم تر است و بر عكس.  

21. بار ورقه ها منفی می شود .

در اینجا الکتروسکوپ با روش القای بار دار شده است . پس از نزدیک شدن میله منفی به کلاهک الکتروسکوپ خنثی ، بارهای منفی موجود در الکتروسکوپ برای دفع بارهای منفی میله پلاستیکی به دورترین نقطه ممکن یعنی ورقه ها می روند بنابراین ورقه ها دارای بار منفی می شود ولی  بارهای مثبت الکتروسکوپ برای جذب بارهای منفی میله به نزدیکترین نقطه ممکن یعنی کلاهک منقل می شوند .

22. الف )

ب ) سری (متوالی)

شدت جریان الكتريكي را در مدار با وسيله اي به نام ”آمپر سنج" اندازه مي گيريم. آمپرسنج هميشه در مدار به شكل سري (متوالي) با بقيه اجزاي مدار قرار مي گيرد.

23.